fbpx
Kategorie
Blog

Borelioza charakterystyka, objawy oraz leczenie.

Borelioza (inaczej choroba z Lyme, krętkowica) jest to groźna wieloukładowa choroba zakaźna. Wywołują ją spiralne bakterie należące do krętków z rodzaju Borrelia. Niestety choroba ta występuje coraz częściej. Przenoszą ją zwykle kleszcze, które wcześniej żerują na wielu gatunkach ssaków oraz ptaków. Kleszcz, który jest zakażony krętkami, aby przenieść je na człowieka musi ukłuć i żerować na jego skórze. Pomimo tego, że choroba występuje z dużą częstotliwością jest dosyć ciężka do zdiagnozowania. Chory przeważnie nie pamięta, kiedy doszło do zarażenia. Sezonowo w okresie od maja do listopada odnotowuje się wzrost liczby zakażeń i wiąże się to bezpośrednio z aktywnością kleszczy w tym okresie. Ważnym aspektem jest to, że chorobą z Lyme nie można zarazić się poprzez kontakt z osobą chorującą.

Borelioza objawy

Borelioza objawy wywołuje bardzo zróżnicowane, a większość z nich występuje również w innych chorobach. Dlatego chorobę tę tak ciężko rozpoznać, zwłaszcza w początkowych fazach. W pierwszych etapach rozwoju krętkowicy mogą pojawić się bardzo powszechne objawy, a są nimi np. nadmierne zmęczenie, zawroty i bóle głowy oraz rumień wędrujący. Następnie wraz z rozwojem choroby następują inne dolegliwości takie jak np. zapalenie stawów, problemy z sercem, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz szereg objawów narządowych.

Borelioza objawy skórne 

Borelioza – objawy skórne są często pierwszym typowym objawem wczesnego etapu choroby. Po ukłuciu przez kleszcza u 70-80% pacjentów pojawia się rumień wędrujący. Zwyczajowo pojawia się on pomiędzy 7, a 14 dniem od ukąszenia. Jest często mylony ze śladem po ukąszeniu owadów. Zmianie tej mogą towarzyszyć objawy przypominające grypę: bóle mięśni, gorączka, ból głowy, osłabienie. Zmiana z początku wyglądem może przypominać niewielkiej wielkości czerwoną plamkę. Z upływem czasu pojawia się większe zaczerwienienie skóry i przybiera kształt pierścienia lub owalnej plamki wokół punktu ukłucia. Po upływie około 4 tygodni zmiana samoistnie zanika. Rzadko może pojawiać się w formie mnogiej. Kolejnym objawem skórnym jest chłoniak limfocytowy, który występuje u 1-2% chorych na boreliozę. Przybiera postać małej bezbolesnej grudki lub guzka o średnicy ok 5 mm. Pojawia się najczęściej na: płatkach usznych, mosznie, brodawce sutka. Kolejnym późnym objawem skórnym może być zapalenie skóry kończyn. Pojawia się najczęściej u osób w podeszłym wieku przeważnie u kobiet. Symptom ten może się na początku nie pokazać, a ujawnić się dopiero po upływie kilku lat od ukąszenia. Nieleczone zapalenie skóry może doprowadzić do powstania sino-czerwonego zabarwienia spowodowanego wzmożoną pigmentacją, miejscowych owrzodzeń, stwardnień oraz poszerzenia żył. Objawom tym często towarzyszy ból stawów.

Borelioza objawy ze strony serca

Borelioza objawy ze strony serca powoduje bardzo rzadko i obejmują one około 5% pacjentów. Zaliczają się do nich: zaburzenia układu przewodzenia, zapalenie mięśnia sercowego i zastoinową niewydolność serca.

  • Boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego: aktywizuje się na początku choroby z Lyme, średnio następuje w trzecim tygodniu od zakażenia. Objawy przypominają zawał serca: duszność wysiłkowa, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy, omdlenia, nieregularne bicie i kołatanie serca, bradykardia lub tachykardia. Bakterie dostają się do tkanek serca i powodują zakłócenia w naturalnym przepływie sygnałów elektrycznych pomiędzy górnymi, a dolnymi częściami serca. Choroba może objąć różne elementy serca: mięsień sercowy, nasierdzie, układ przewodzący, wsierdzie, osierdzie. Znacznie rzadziej choroba obejmuje naczynia krwionośne serca oraz zastawki.
  • W pojedynczych przypadkach występują: skurczowa dysfunkcja lewej komory serca, zapalenie wsierdzia – czyli stan zapalny jam serca, nagromadzenie płynu osierdziowego, kardiomegalia, tętniak tętnic wieńcowych, wydłużenie QT – czyli zaburzenie kanałów jonowych w komórkach mięśnia sercowego powodujących zaburzenia rytmu pracy serca, tachyarytmia – czyli częstoskurcz serca oraz zastoinowa niewydolność serca – czyli sytuacja, w której serce nie jest w stanie prawidłowo pompować krwi
  • Blok serca: spowodowany jest spowolnionym rytmem serca. Może mieć postać łagodną, umiarkowaną lub ciężką. Blok serca postępuje bardzo szybko. Charakteryzuje się zawrotami głowy, dusznościami, kołataniem serca, omdleniami, bólem w klatce piersiowej. Mogą nastąpić również nietypowe objawy jak: gorączka i bóle ciała. 

Borelioza objawy stawowe

Borelioza wywołuje objawy stawowe, które pochodzą ze strony układu mięśniowo-stawowego, mogą ujawniać się w każdym momencie krętkowicy, ale przeważnie występują po upływie od kilku dni do 10-12 miesięcy, a niekiedy symptomy doskwierają choremu po kilku latach od zakażenia. W tym czasie chorzy odnotowują bóle stawowo-kostne, ból w okolicy ścięgien, bóle mięśniowe. Na początku zapalenia stawów występuje ból i sztywnienie stawów. Objawy te są wędrujące, czyli trudne do określenia, zwykle krótkotrwałe, pojawiają się od czasu do czasu. Często objawy są mylone z: chorobami zwyrodnieniowymi lub reumatycznymi. Jeśli choroba przebiega w sposób ostry mogą występować: nasilone opuchnięcia stawów, bolesne zaczerwienia. Dolegliwości bywają niesymetryczne np. ból pojawia się po jednej stronie. Zapalenie dotyczy zazwyczaj stawów kończyn i jest to jeden z dużych stawów. 

Borelioza objawy neurologiczne 

Borelioza objawy neurologiczne wywołuje wówczas, gdy do układu nerwowego przedostają się krętki Borrelia, które następnie wnikają do komórek glejowych. Bakterie te mogą prowadzić do zniszczenia tychże komórek oraz są przyczyną powstawania stanów zapalnych. Najwcześniejszymi objawami neurologicznymi są przede wszystkim bóle głowy, coraz gorsze bądź złe samopoczucie, ból w okolicy szyi, łagodna sztywność karku, bóle w mięśniach oraz stawach. Dodatkowo może wystąpić również gorączka. W początkowej postaci choroby nie stwierdza się zmian zapalnych w płynie mózgowo rdzeniowym. U osób zmagających się z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych mogą nastąpić neuropatie. Objawiają się one: mrowieniem, uporczywym pieczeniem oraz drętwieniem kończyn.

Neuroborelioza

Neuroborelioza dotyczy 15-40% przypadków zakażeń boreliozą. Symptomy dotykają osoby w każdym wieku i jest to choroba wielonarządowa. Choroba naciera na obwodowy oraz ośrodkowy układ nerwowy. Objawy neuroboreliozy mogą wystąpić tuż po samym zakażeniu, po kilku miesiącach, a także po upływie kilku lat od ukąszenia kleszcza. Choroba wywołuje postępujące zapalenie tkanki nerwowej, wpływa destrukcyjnie na struktury mózgu. Kondycja zarówno fizyczna, jak i psychiczna ulega znacznemu pogorszeniu. Objawy neuroboreliozy: polineuropatia obwodowa i zapalenia nerwów obwodowych – czyli stany chorobowe obejmujące struktury odpowiedzialne za przekazywanie impulsów, korzeni rdzeniowych, a w następnych późniejszych stadiach: zaburzenia poznawcze i zmienność nastroju. Najcięższym efektem neuroboreliozy jest zapalenie mózgu oraz rdzenia kręgowego.

Postacie neuroboreliozy:

  • Limfocytarne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: objawia się poprzez bóle głowy o nieznacznym nasileniu, złe lub pogarszające się samopoczucie, ból umiejscowiony na szyi, sztywność karku, bóle mięśniowe, bóle stawów, drętwienie kończyn oraz towarzyszące drętwieniu mrowienie, pieczenie. Zdarza się, że następuje osłabienie mięśni, a także ich zanik.
  • Neuropatie nerwów czaszkowych oraz radikulopatie powiązane z zespołem bólowym: dotyczą głównie nerwów umieszczonych w okolicy twarzy – nerwu twarzowego, rzadziej innych. Występuje jedno lub obustronnie. Zdarza się, że występują cechy specyficzne dla porażenia nerwu twarzowego oraz powiązane z nimi problemy takie jak niedowład mięśnia okrężnego oka. Powstaje problem z domykaniem powieki.
    Radikulopatie - czyli zapalenie korzeni nerwowych. Objawia się jako dolegliwości bólowe umiejscowione w okolicy pleców, ból promieniuje również na mięśnie brzucha.
    Neuropatie mogą wystąpić znienacka i być o dużym natężeniu. Objawom tym towarzyszą liczne zaburzenia czuciowe oraz niedowłady. Jeśli początkowo przebiegają one łagodnie, z czasem mogą postępować i się nasilać. Na szczęście symptomy te szybko ustępują po podaniu antybiotyku.
  • Zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego: jest najcięższą postacią neuroboreliozy. Istnieje ryzyko wystąpienia wodogłowia, zaburzenia świadomości, niewydolności oddechowej, niedowładu spastycznego lub wiotkiego, objawów ogniskowych i zaburzenia trzymania moczu.
  • Objawy psychiatryczne: wahania i niestabilność nastroju, zaburzenia polegające na stanach lękowych, dysforia, zaburzenia fazy snu, kłopoty z pamięcią, objawy psychotyczne, oraz trudności w koncentrowaniu się.

Borelioza badania  

Borelioza – badania opierają się na testach serologicznych, w których wykrywane są przeciwciała wyprodukowane przez układ immunologiczny. Diagnostyka boreliozy nie jest łatwa, gdyż choroba wywołuje niejednoznaczne objawy. Co więcej testów na boreliozę nie wykonuje się w dowolnym momencie, ponieważ tuż po ukąszeniu mogą dać błędne wyniki. Najlepiej testy przeprowadzić około 4 tygodni po ukąszeniu. Gdy lekarz postawi diagnozę mówiącą o występowaniu rumienia wędrującego zostaje spełnione kryterium rozpoznania choroby i nie ma konieczności ani wskazań do badań laboratoryjnych. Zgodnie z wytycznymi sporządzonymi przez Polskie Towarzystwo Epidemiologów, a także Lekarzy Chorób Zakaźnych laboratoryjna diagnostyka boreliozy polega na ustaleniu czy w organizmie znajdują się specyficzne przeciwciała klasy IgM oraz IgG w surowicy pacjenta. Badanie to przebiega dwuetapowo:

  • etap 1 – test immunoenzymatyczny Elisa,
  • etap 2 – test Westernblot.

Borelioza IgM

Borelioza IgM to coraz częściej wykonywane badanie laboratoryjne w kierunku boreliozy. Zalicza się je do jednej z dwóch klas. Przeciwciała IgM pojawiają się dopiero po upływie 3-4 tygodni od ukąszenia. Ich obecność świadczy o świeżym zakażeniu. Po upływie 3-4 miesięcy przeciwciała w organizmie zanikają.

Borelioza IgG

Borelioza IgG podobnie jak w przypadku IgM jest to jedno z dwóch badań laboratoryjnych wykonywanych w diagnostyce boreliozy. Przeciwciała IgG pojawiają się w organizmie później niż przeciwciała IgM. Poziom tych przeciwciał utrzymuje się w organizmie przez lata, a co za tym idzie wysoki wynik boreliozy IgG świadczy o zakażeniu, do którego doszło już dawno.

Borelioza u dzieci

Borelioza u dzieci może być przez długi czas niezauważona. Dzieje się tak ze względu na fakt, że charakterystyczny dla tej choroby rumień wędrujący pojawia się tylko u niektórych dzieci. Objawy boreliozy występujące u większości najmłodszych, są niestandardowe. Niestety opóźnia to postawienie właściwej diagnozy. Jest to jednoznaczne z mniejszymi szansami na całkowite wyleczenie choroby. Krętkowica u dzieci może przejawiać się niespecyficzne. Dlatego jeśli po ukąszeniu przez kleszcza u dziecka pojawią się takie dolegliwości jak np. problemy z nauką, niechęć do zabawy, symptomy podobne do występujących przy chorobie ADHD, można wykonać badania na boreliozę. Borelioza może być wrodzona, ale są to bardzo rzadkie przypadki.

Borelioza w ciąży

Borelioza w ciąży objawia się tak samo jak w przypadku innych pacjentów. Możliwość zarażenia się boreliozą przez kobietę w ciąży jest dokładnie taka sama jak w sytuacji każdego innego człowieka. Zakażenie boreliozą w trakcie ciąży stwarza potencjalne zagrożenie dla płodu. W przypadkach zakażenia kobiety ciężarnej stosuje się standardowe leczenie antybiotykiem, aby zmniejszyć ryzyko zaburzeń. Do leczenia wykorzystywane są m.in cefalosporyny i amoksycylina. Wyjątkiem, który odnosi się do leczenia boreliozy u kobiet będących w ciąży jest to, że w trakcie leczenia nie stosuje się doksycykliny. Warto pamiętać o tym, że choroba nie przenosi się drogą płciową, przez pocałunek czy też z mlekiem matki.

Borelioza objawy po latach

Borelioza objawy po latach:

  • objawy ogólne: częsta gorączka, oblewanie przez poty, uciążliwe dreszcze, ogólne osłabienie organizmu, nadmierne zmęczenie oraz zmiana masy ciała.
  • stawowo-mięśniowe: bóle w okolicach ścięgien, a także mięśni, obrzęki i sztywność stawów oraz karku.
  • neurologiczne: wszelkiego rodzaju drżenia, kłopoty z pamięcią, niedowłady, postępujące zapalenie mózgu, zaburzenia czucia, brak koncentracji, zmiany nastroju, wzrastająca drażliwość, zmiany zachodzące w osobowości, problemy z wymową i pisaniem. Dodatkowo pojawia się charakterystyczny ubytek czucia ”skarpetek/pończoch” i „rękawiczek”. Występuje gdy chory nie ma czucia w tych miejscach kończyn.

Przewlekła borelioza może pozostać w ludzkim organizmie przez wiele lat niewidoczna oraz nie dawać dotkliwych objawów. W pewnym momencie jednak znienacka objawia się w groźnej formie, np. choroby układu nerwowego:

  • Objawy dotyczące narządu wzroku: podwójne widzenie, obraz staje się rozmyty, widać plamy, pojawia się nadwrażliwość na światło.
  • Objawy dotyczące zmysłu słuchu i równowagi: nieustanne dzwonienie w uszach, uporczywe bóle uszu, nadwrażliwość na wszelkiego rodzaju dźwięki, wzmocnione objawy choroby lokomocyjnej, zawroty głowy, z czasem zaburzenia równowagi oraz zaburzenia orientacji przestrzennej.
  • Objawy skórne: zmiany zanikowe skóry. Przejawiają się ciemniejszym pigmentem naskórka z widocznymi naczyniami krwionośnymi, może również dojść do wypadania włosów.

Borelioza szczepionka

Borelioza – szczepionka. Na dzień dzisiejszy jedyną szczepionką przeciwko krętkowicy jest szczepionka firmy Valneva. Szczepionka ma na celu zmuszenie układu odpornościowego do wytwarzania przeciwciał przeciwko boreliozie. Szczepionka jest obecnie w fazie badań klinicznych. Przeprowadzone testy potwierdzają jej działanie. Po podaniu trzech dawek zaszczepionych zostało ponad 570 zdrowych osób dorosłych. Zaszczepieni zgodnie z założeniem wytworzyli znaczną ilość przeciwciał. Gdy badania zostaną przeprowadzone na większej grupie osób i również potwierdzi się skuteczność działania szczepionki, może ona trafić na światowy rynek w ciągu kilku najbliższych lat.

Borelioza leczenie

Borelioza – leczenie odbywa się wyłącznie pod stałym nadzorem odpowiedniego lekarza, który przepisuje choremu odpowiednie dla niego antybiotyki. Dobór stosowanych metod terapii jest bardzo uzależniony od tego, na jaką postać choroby cierpi konkretny pacjent. Krętki Borrelia mogą zaatakować przeróżne układy i narządy w ciele człowieka. Wiąże się to z tym, że u każdego chorego mogą występować zróżnicowane objawy. Istnieje również prawdopodobieństwo iż kleszcz, który ugryzł pacjenta, był nosicielem jeszcze innych chorób, a nie tylko bakterii powodujących boreliozę. Zatem istnieje spore ryzyko rozwinięcia się również innych chorób pochodzenia odkleszczowego. Z tego względu terapię lekarz planuje indywidualnie i dopasowuje ją do konkretnego pacjenta. Podjęcie leczenia krętkowicy stosuje się jedynie wtedy, kiedy lekarz ma jednoznaczne podstawy, by stwierdzić, że pacjent cierpi dokładnie na tą chorobę. W trakcie trwania kuracji stosuje się antybiotyki. Leki nieco inaczej dobiera się w przypadku kobiet w ciąży oraz dzieci do ósmego roku życia, a także pacjentów alergicznych.

Borelioza zapobieganie

Borelioza zapobieganie: w ciepłe miesiące ludzie chętniej korzystają z walorów przyrody. Aktywnemu wypoczywaniu na świeżym powietrzu towarzyszy niestety większe prawdopodobieństwo ukąszenia przez zakażonego kleszcza. Warto więc postarać się uchronić przed niechcianym zakażeniem. Póki co szczepionka na boreliozę jest w fazie testów klinicznych. Zatem istotne jest przestrzeganie kilku prostych zasad, które mogą nas uchronić:

  • W parkach i w lasach powinno spacerować się w ubraniach z długimi nogawkami oraz rękawami.
  • Na pozostające, odsłonięte części ciała można dodatkowo zastosować środki chemiczne mające za zadanie odstraszenie kleszczy i owadów. Trzeba jednak zachować ostrożność ponieważ większość dostępnych preparatów na owady zawiera szkodliwe dla zdrowia substancje. Nie należy stosować ich u niemowląt oraz małych dzieci.
  • Po powrocie ze spaceru należy dokładnie obejrzeć całe ciało i upewnić się, że nie mamy kleszcza.
  • Gdy niestety znajdziemy kleszcza na skórze trzeba go jak szybko usunąć. Sprawne wyciągnięcie kleszcza przed upływem pierwszych 24 godzin od ukąszenia bardzo zmniejsza możliwość zakażenia. Kleszcza najlepiej usunąć pęsetą, a następnie odkazić miejsce ukąszenia.
  • Jeśli doszło do ukąszenia ale wyjęliśmy kleszcza, należy obserwować miejsce ukłucia. Jeżeli w ciągu kilku dni wystąpi zaczerwienienie, a ślad po ukąszeniu się powiększa należy udać się do lekarza. Natomiast jeśli zaczerwienienie było stosunkowo niewielkie i po kilku dniach zaczęło się wchłaniać bądź zniknęło zupełnie prawdopodobnie była to tylko reakcja miejscowa skóry na ugryzienie.
Translate »